تأثیر کم‌آبیاری به روش جویچه‌ای یک در میان در مراحل مختلف رشد سیب‌زمینی

به منظور بررسی تاثیر آبیاری جویچه­ای یک در میان بر عملکرد سیب‌زمینی و ارزیابی اقتصادی آن، طرحی در قالب بلوک­های کامل تصادفی طی سال­های 1382 و 1383 در اراضی مرکز تحقیقات کشاورزی سمنان (شاهرود) اجرا شد.  تیمارهای مورد بررسی عبارت بودند از:  1- آبیاری معمولی تمام جویچه­ها، 2- آبیاری جویچه­ها یک در میان ثابت، 3- آبیاری جویچه­ها یک در میان متغیر،4- آبیاری جویچه­ها یک در میان ثابت تا ابتدای مرحلة تشکیل غده­، 5- آبیاری جویچه­ها یک در میان ثابت تا انتهای مرحلة تشکیل غده، 6- آبیاری جویچه­ها یک در میان متغیر تا ابتدای مرحلة تشکیل غده، و 7- آبیاری جویچه­ها یک در میان متغیر تا انتهای مرحلة تشکیل غده.  در هر نوبت آبیاری، حجم آب مورد نیاز براساس روش پنمن- مانتیس محاسبه و با استفاده از کنتور حجمی و لوله­های پلی‌اتیلن در اختیار هر تیمار قرار داده شد.  نتایج دو سال آزمایش نشان دادکه در تیمارهای آبیاری جویچه­ای یک در میان ثابت و متغیر (تیمارهای 2و3)، ارتفاع بوته، تعداد غده در هر بوته، متوسط وزن غده­ها و در نهایت عملکرد محصول به شدت کاهش یافته است.  بین تیمار آبیاری معمولی تمام جویچه‌ها (تیمار 1) و سایر تیمارها (تیمارهای 4، 5، 6، 7) از نظر صفات مورد بررسی اختلاف معنی­دار مشاهده نشد.  بنابراین، با مدیریت مناسب آبیاری می­توان در مراحل اولیة رشد و حتی تا انتهای مرحلة تشکیل غده مصرف آب را کاهش داد بی­آنکه تاثیری معنی­دار در کاهش عملکرد داشته باشد.  برای تحلیل اقتصادی از روش بودجه­بندی جزیی و شاخص نسبت درآمد ناخالص به هزینة تولید استفاده شد.  در تجزیه و تحلیل اقتصادی مشخص شد که تیمار 7 دارای نسبت درآمد ناخالص به هزینه تولید برابر 03/3  است و مصرف آب در آن به جای 7/8634  متر مکعب (تیمار1)، 7250 متر مکعب در هکتار است (16 درصد کاهش یا صرفه­جویی حدود 7/1384 متر مکعب در هکتار).  بنابراین توصیه می‌شود آبیاری بر اساس تیمار 7  انجام گیرد تا بدون نقصان معنی­دار عملکرد، ضمن صرفه­جویی در مصرف آب، هزینه­های کارگری مربوط به آبیاری نیز کاهش یابد.